Yazma Becerisi

✍️ Yazma Becerisi
Yazma becerisi; bireyin duygu, düşünce, gözlem ve deneyimlerini, Türkçe dilinin kurallarına uygun ve etkili bir şekilde yazılı olarak ifade edebilme yetisidir. 📖

🔗 Dört temel dil beceri zincirinin son halkası olan yazma becerisi yalnızca dil kurallarından oluşmaz. Öğrencinin bilgilerini planlı, düzenli, anlaşılır ve etkili bir şekilde ifade edebilmesi de yazma becerisinin içinde yer alır.

💡 Yazmanın İçeriği ve Önemi
Yazma becerisi kendi içinde:

• 🧠 Bilişsel süreçleri,

• 🎨 Yaratıcılığı,

• 🔍 Eleştirel düşünmeyi barındırır.

📝 Yazma eğitimi alan birey; düşüncelerini sistemli hâle getirme, bilgilerini yapılandırma, kendini yazılı olarak ifade etme ve iletişim kurma becerilerini kazanır.

🌍 Yazma sayesinde birey bilgilerini dünyada kalıcı hâle getirir.
Bu nedenle yazma becerisi hem bireysel hem de toplumsal açıdan büyük bir öneme sahiptir.

📚 Günlük hayatta bilginin kalıcılığını sağlayıp iletişim anlamında bireyleri ve toplumları geliştiren yazma becerisi, akademik anlamda da bilimsel verilerin kalıcılığını sağlar.
Uzmanlar tarafından geliştirilen yöntem ve teknikler yazma yoluyla kalıcı hâle getirilir ve dünyaya sunulur. 🌐

⚡ Yazma Becerisinin Gelişimi
✍️ Yazma becerisi kendiliğinden gelişmez; gelişim ve çaba ister.
Etkili yazı yazma becerisini kazanmak isteyen bir birey için yalnızca dilin yapısını bilmek yeterli değildir.

📖 Diğer temel dil becerilerinin de gelişmiş olması gerekir.
Özellikle dinleme/izleme ve okuma becerileri, bireyin kelime hazinesini geliştirdiği için yazma becerisine katkı sunar.

🎬 Bu noktada yazma becerisini geliştirmek isteyen bir bireyin:

• Çeşitli videolar, animasyonlar izlemesi,

• 📕 Etkili bir şekilde okumalar yapması yararlı olacaktır.

🌟 Sonuç
Sonuç olarak yazma becerisi, tıpkı konuşma becerisinde olduğu gibi bir anlatma becerisidir. 🗣️
Yazma, bir beceri olmanın ötesinde; bireyin duygu ve düşünce dünyasını yansıtan, iletişimini güçlendiren ve öğrenmesini derinleştiren bir süreçtir.

👩‍🏫 Öğrencilerimize etkili bir şekilde yazma becerisi kazandırmak için bizlerin de yazma becerisine yeterince hâkim olması beklenir.

✨ İşte tam da bu yüzden, önümüzdeki süreçte bu alanda kendinizi geliştirmenize olanak sağlayacak tanıtımlar, bilgiler ve uygulamalara yer vereceğiz. Böylece hem teorik bilgiler edinecek hem de çeşitli yazma deneyimleri elde edeceksiniz.

📘 İçeriklerimiz için beklemede kalın! ⏳

Yazma Eğitimi Hakkında Temel Bilgiler 

Yazma Eğitimi

  Yazma; duygularımızın, düşüncelerimizin, görüşlerimizin yansımadır. Özde bu anlama gelir fakat çok boyutlu bir beceri olduğu için farklı tanımlamaları bulunmaktadır. Bunlardan bazıları:

-        Yazma, bilginin elde edilmesi ve bilginin ifade edilmesi ile ilgili süreçlerden oluşan bir beceridir (Carter vd., 2002: 246).  

-        -Yazma, üst düzeyde düşünme aracı, düşünme üzerinde düşünme (Güne, 2007:161), düşünceleri ifade edebilmek için gerekli sembol ve işaretleri kurallara uygun kullanma ve okunaklı olarak düşünce üretebilmedir (Akyol, 2000: 146).

-        Yazmak, bilinçle bilinçaltının birleşip bütünleşmesine yardımcı olan bir tür ruhsal-sinirsel kas etkinliğidir. Yazmak, düşünceyi damıtır, berraklaştırır ve netleştirir. (Covey, 2006: 153). (Göçer, 2010)

 Yazma işi bilmeyi ve bildiklerini ifade edebilmeyi gerektirir. Bu yüzden de dört temel becerinin son halkasıdır ve en son gelişen beceridir. Öğrenci belli aşamaları geçerek yazma yeterliliğine ulaşmış olmalı ki bu beceride hedeflenen kazanımlara ulaşsın.  Kalem tutabilmek için kas-iskelet yapısı, yazdıklarını zihinsel süzgeçlerden geçirip kağıda aktarmak için zihinsel ve bilişsel yapısı; yazma için önemlidir.

Yazma Eğitiminde Amaçlar

  Yazmak, üretmek demektir. Bu sebeple ki yazma ve konuşma becerileri üretici söz varlığı başlıkları altında değerlendirilir. Konuşmada söylemleri ifadeler üretiriz; yazmada ise sözcükler, metinler, eserler üretiriz.

Yazma; öğrencinin kendini ifade etmesini, anlatacaklarını mantıksal sıraya dizerek anlatmasını, dilin kurallarına hakim olmasını sağlar.  Bunun yanı sıra yaratıcılıklarının gelişmesini destekler ve estetik zevki tattırmayı amaçlar.

 Yazmanın malzemesi olan kelime ve kelime üretimi için sözcük dağarcığının gelişmiş veya yeterli seviyede olması gerekir. Öğrenci sahip olduğu sınırlı sayıda harfle sınırsız söz yapıları ve öbekleri oluşturarak dilini keşfetmeyi öğrenir. Dinleme ve okuma becerileriyle kazandığı ve yeni öğrendiği sözcüklerle sözcük dağarcığını geliştirir.  Bu sebeple yazma eğitimi de dolaylı olarak kelime dağarcığını geliştirmeyi amaçlar.

 Türkçe öğretiminde yazma eğitimi üzerine yapılan bir çalışmada ise amaçlar şu şekilde belirtilmiştir: (Göçer, 2010)

1) Metin oluşturmaktan çok metin oluşturma için öğrencilere gerekli becerileri kazandırmak.

-      2) Bir yapıtı, bir düşünce ya da görüşü açıklayan, tartışan eleştirel yazılar yazmaya alışmak.

-      3)Kendisinin ya da başkasının yazısını okuyup yazım, anlatım ve anlam yönlerinden düzeltme alışkanlığı kazanmak

-      4)Bütün alanlarda kullanabilir olmak ve bütüncül öğrenmeyi sağlamak.

-      5)Yazma eğitimini okullardaki çalışmalarla sınırlı bırakmamak, öğrencilerin okul dışında da yazma alışkanlığı kazanmasını sağlamak.

Neden Yazmaya İhtiyaç Duyarız? Yazma Becerisinin Önemi Nedir?

   Yazmak; insanın düşünme, iletişim kurma ve bilgiyi aktarma süreçlerinin temelinde yer alan bir beceridir. İnsan kendini, duygularını, düşüncelerini, hayallerini, problemlerini, iç dünyasını bazen sözlü bazen de yazılı olarak ifade etmek ister. Bu ifade biçimi sayesinde düşüncelerimizi düzenleriz, soyut fikirleri somut fikirler hâline getiririz. Yazı yazmanın kişisel faydalarının yanında bilgileri kalıcı hâle getirip toplumsal bir yarar kazandırma özelliği de bulunur. Özellikle gelecek nesillere kültür aktarımının sağlanmasında yazı en temel araçtır. Yazı; bir toplumun eğitimin anlayışından bilim anlayışına, sanat anlayışından sağlık anlayışına kadar pek çok temel konuda etkili bilgiler verir.

   Kişinin kendini istediği gibi ifade edip rahatlaması, fikirlerini yayması, gelenek göreneklerini ve milli değerlerini gelecek nesillere aktarmak istemesi, hayatta elde ettiği tecrübeleri başka kişilerle paylaşmak istemesi gibi pek çok faktör yazma becerisinin temelini oluşturur. Yazma, soyut fikirlerin somutlaştırılması ve bilgilerin kalıcılığı adına oldukça önemlidir. Söz uçar yazı kalır.

Yazma Becerisinin Diğer Temel Dil Becerileri ile İlişkisi

   Tüm temel dil becerileri birbirine tıpkı bir zincir gibi bağlıdır ve bu zincir kendi arasında sonsuz bir döngüyü barındırır. Temel dil becerileri birbirinden beslenir. Bu sebeple bir beceride yaşanacak herhangi bir sorun diğer dil becerilerini de olumsuz etkiler. Ya da bir beceride yaşanan gelişme diğer becerileri de olumlu etkiler. Dört temel dil becerisi arasındaki ilişki bu kadar kuvvetliyken yazma becerisinin diğer temel dil becerileri ile ilişkisini de ele almak istedik.

1) Yazma Becerisi ve Dinleme/İzleme Becerisi

   Birey, bir dili ilk dinleme ile öğrenmeye başlar. Anne karnında başlayan bu süreç bireyin anlama becerilerini oluşturmaya başlar. Dinleme becerisi sayesinde birey öğrendiği dilin ses yapısını, ritmini, vurgu ve tonlamalarını ve kelime kullanımlarını öğrenmeye başlar. Edindiği bu farkındalık öğrencinin anlama becerilerini oluşturur. Zamanla sosyal çevresi genişleyen birey kelime hazinesini de dinleme sayesinde geliştirir. Okula başlayana kadar bu şekilde ilerleyen süreç okul başladıktan sonra okuma becerisi ile desteklenir. Dinleme/izleme becerisi ile kelime hazinesini geliştirmiş olan birey kendini etkili bir şekilde anlatma becerisini de kazanır. Çocuğun anne karnında annesinin sesini dinlemesiyle başlayan süreç büyüdükçe dinlediği şarkılarla, masallarla ve seslerle gelişir. Dinlenilen/izlenilen metinler dilin gramer yapısının yanında öğrenciler için birer içeriktir. Öğrenciler, dinlemiş olduğu bir şiirden, hikâyeden, masaldan, şarkıdan, türküden, tekerlemeden, bilmeceden, fıkradan pek çok yaratıcı yazı örneği çıkartabilir. Dinleme/izleme bir anlama becerisidir ve öğrencinin kelime hazinesini geliştirerek anlatma süreçlerinden biri olan yazma becerisini destekler.

2) Yazma Becerisi ve Konuşma Becerisi

   Yazma ve konuşma becerileri dilin üretim boyutundadır. Bu yüzden bu iki beceriye anlatma becerileri diyoruz. Her ikisinde de birey kendini, duygularını, düşüncelerini, hayallerini aktarma gayreti içerisindedir. Konuşma becerisinde bu ifade etme süreci daha anlık ve sosyal bağlamlıyken yazma becerisinde daha planlı ve üzerine düşünülmüş bir süreç vardır. Konuşma becerisi bireye; dilin doğal süreçlerini, ortama uygun kelime kullanımlarını ve yine ortama uygun ifade ediş biçimlerini öğretirken yazma becerisi bir dilin gramer yapısını ve anlatım yönünü öğretir. Her iki beceri birbirini bu yönde destekler. Konuşma becerisi bireye hızlı düşünme ve ifade yeteneği katarken yazma becerisi oluşturulan düşünceleri düzenleyip kalıcı hâle getirme imkanı tanır.

3) Yazma Becerisi ve Okuma Becerisi

   Okuma becerisi bir bireyin anlama becerilerindendir. Okuduğumuz şiirler, masallar, hikâyeler, romanlar, tekerlemeler, bilmeceler, fıkralar, özlü sözler bizim kelime dağarcığımızı yavaş yavaş geliştirmeye başlar. Okuma becerisi sayesinde birey kelime hazinesinin yanında dilbilgisini kurallarına ve dil yapısına hâkimiyetini de geliştirir. Birbirinden farklı metin türlerini okumak; farklı yazım türlerini, kelime ve cümle yapılarını ve farklı anlatım stratejilerini keşfetmemizi sağlar. Okuduğu metinlerde bir dilin harf sistemini, kelime yapılarını, cümle yapılarını, paragraf biçimlerini öğrenip kelime hazinesini geliştiren birey yazma becerisi sayesinde bir uygulama gerçekleştirmiş olur.

   Okuma becerisi denilince aklımıza yalnızca metin okuma gelmesin. Öğrencilerimize metinlerle beraber sunduğumuz görseller de bu süreci destekler. Metinlere özel hazırlanmış görseller aracılığıyla öğrencilerimiz görsel okuma becerilerini geliştirir. Görsel okuma sayesinde bir metni daha iyi yorumlayabilir ve üstbilişsel becerilerini geliştirebilirler. Gelişen bu özellikleri de bir ürün ortaya koyma sürecinde etkili bir şekilde kullanacaklardır.

Bugün sizlerle beraber yazma becerisinin diğer temel dil becerileri ile ilişkilendirilmesini ele aldık. Bir sonraki içeriğimizde Türkçe Dersi Öğretim Programları ve Yazma Eğitimi ele alınacak. İçeriklerimizi takipte kalın!